Λοιμώξεις από είδη Apergillus σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς: Κλινικά σημεία και συμπτώματα από τη στοματική κοιλότητα

Ε. Μιχαηλίδου, Μ. Μπελάζη, Δ. Παναγιωτίδου – Δεβλιώτη
ΣΤΟΜΑ 2004;32(4):269-278

Η ασπεργίλλωση είναι μια ευκαιριακή λοίμωξη οφειλόμενη σε μύκητα του γένους Λspergίllus, που προσβάλλει συνήθως ασθενείς με ανοσοκαταστολή ή ανοσοανεπάρκεια. Η κλινική εικό­να των λοιμώξεων από είδη Λspergίllus περιλαμβάνει 3 κυρίως νοσολογικές οντότητες: 1. την αλλεργική βρογχοπνευμονική ασπεργίλλωση, 2. το ασπεργίλλωμα (ασπεργιλλώδες μυκήτωμα ή μυκητιακή σφαίρα) και 3. τη συστηματική ασπεργίλλωση, που εμπλέκει διάφορα όργανα και ειδικότερα τους πνεύμονες, ενώ λιγότερο συχνά το ήπαρ, τον σπλήνα, τους οφθαλμούς, τα ώτα, το κεντρικό νευρικό σύστημα, το δέρμα, τη στοματική κοιλότητα κ.α.
Σκοπός της παρούσας βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι η αναφορά στις λοιμώξεις από είδη Λspergίllus spp. που αναπτύσ­σονται στην περιοχή της στοματικής κοιλότητας. Γίνεται, επίσης, περιγραφή των κλινικών σημείων και συμπτωμάτων, της διάγνω­σης και της θεραπευτικής αντιμετώπισης των λοιμώξεων αυτών. Επιπλέον, συζητείται ο ρόλος του οδοντιάτρου στην έγκαιρη διά­γνωση και τη θεραπευτική αντιμετώπιση, ιδιαίτερα, όσον αφορά τους ασθενείς που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου.
Οι αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία για ενδοστοματική πρωτογενή συστηματική λοίμωξη είναι σπάνιες. Μέχρι σήμερα έχουν αναφερθεί 45 περιπτώσεις ασπεργίλλωσης με χαρακτηρι­στικές εκδηλώσεις από το βλεννογόνο της στοματικής κοιλότη­τας. Η διάγνωση βασίζεται στα κλινικά σημεία και συμπτώματα, στα ιστολογικά και μυκητολογικά ευρήματα, καθώς και σε ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις που περιλαμβάνουν ακτινογραφίες, αξονικές τομογραφίες, και ειδικά test για αλλεργία . Για τη θερα­πευτική αντιμετώπιση της ασπεργίλλωσης χορηγούνται αντιμυκητιασικοί παράγοντες που περιλαμβάνουν την αμφοτερικίνη Β, λιποειδικά συμπλέγματα της αμφοτερικίνης Β, τριαζόλες-βορικοναζόλη, ιτρακοναζόλη-εχινοκανδίνες ή /και συνδυαστική θερα­πεία. Η πρόγνωση της συστηματικής λοίμωξης από είδη Aspergillus, παραμένει κακή, με ποσοστό θνησιμότητας που ξεπερνά ακόμη και το 90%.
Συμπερασματικά, οι λοιμώξεις από είδη Λspergίllus spp. προ­σβάλλουν ένα μεγάλο ποσοστό ανοσοανεπαρκών ασθενών, γεγονός που έχει αυξήσει τα ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμό­τητας στους ασθενείς αυτούς. Η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί προ­ϋπόθεση και στόχο του κλινικού οδοντιάτρου. Σε ασθενείς υψη­λού κινδύνου, συνιστάται η προφυλακτική χορήγηση αντιμυκητιακών παραγόντων, για την αποφυγή συστηματικής διασποράς και τη μείωση του ποσοστού θνησιμότητας.

ΛEΞEIΣ KΛEIΔIA: Ασπέργιλλος, ανοσοκαταστολή/ανοσο­ανεπάρκεια αντιμυκητιακά φάρμακα, στοματικός βλεννο­γόνος