Ε. ΚΩΤΣΙΟΜΥΤΗ, Α. ΝΕΑΡΧΟΥ
Εργαστήριο Οδοντικής και Ανωτέρας Προσθετικής, Τομέας Προσθετικής, Οδοντιατρική Σχολή Α.Π.Θ.
ΣΤΟΜΑ 2009;37(4):307-316
Το ακρυλικό (πολυμεθακρυλικό μεθύλιο) αποτελεί σήμερα το υλικό εκλογής για τα τεχνητά δόντια κινητών αποκαταστάσεων. Στην οδοντιατρική αγορά εισάγονται συνεχώς βελτιωμένα υλικά τα οποία, έχοντας υιοθετήσει ποικίλες παρεμβάσεις στη δομή και τη σύνθεση του βασικού πολυμερούς δικτύου, υπόσχονται βελτιωμένες ιδιότητες, κυρίως την αντοχή στη φθορά κατά τη λειτουργία των οδοντοστοιχιών. Η παρούσα εργασία ανασκόπησε τη διεθνή βιβλιογραφία με σκοπό να παρουσιάσει την εξέλιξη στα υλικά κατασκευής των τεχνητών ακρυλικών δοντιών και να εντοπίσει την αποτελεσματικότητά τους ως προς την αντοχή στη φθορά, όπως αυτή τεκμηριώνεται μέσα από τις εργαστηριακές και κλινικές σχετικές δημοσιεύσεις.
Η φθορά των τεχνητών δοντιών συμβαίνει κυρίως με τη μορφή της μηχανικής αποτριβής, η οποία μπορεί να εμπλέκει δύο ή τρία εκτριβόμενα σώματα. Για την αντιμετώπισή της το αρχικό πολυμεθακρυλικό δίκτυο ενισχύθηκε σε δύο κύριες κατευθύνσεις. Η πρώτη αφορά την ισχυροποίηση μέσω της εισαγωγής της εξελιγμένης μορφής των σταυροειδών συνδέσεων, αυτής των διαπλεκόμενων δικτύων, ενώ η δεύτερη ενσωματώνει στο οργανικό δίκτυο ανόργανες ενισχυτικές ουσίες σε κόκκους, μετατρέποντας το πολυμερές σε συνθετικό υλικό. Η φθορά είναι ένα σύνθετο φαινόμενο και οι εργαστηριακές έρευνες χρησιμοποιούν ποικίλες πειραματικές διατάξεις και ερευνητικά πρωτόκολλα για να την αξιολογήσουν με ακρίβεια’ επιπρόσθετα ελέγχονται και οι σχετικές με τη φθορά ιδιότητες, όπως η σκληρότητα και η επιφανειακή αδρότητα.
Από τα αποτελέσματα των εργαστηριακών ερευνών διαφαίνεται ότι τα υλικά διαπλεκόμενων δικτύων και ακόμη περισσότερο τα συνθετικά παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντίσταση στη φθορά από τα συμβατικά. Τα συνθετικά υλικά, παρότι πολλά υποσχόμενα, εμφανίζουν συχνά το μειονέκτημα της ανεπαρκούς ενσωμάτωσης των ενισχυτικών τους κόκκων, οι οποίοι έχουν την τάση να αποσπώνται κατά τη χρήση αυξάνοντας την ψαθυρότητα και ενισχύοντας αλυσιδωτά τον μηχανισμό φθοράς. Η αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού αποτελεί της αιχμή της έρευνας στα σύγχρονα υλικά. Τέλος, οι κλινικές έρευνες πάνω στο αντικείμενο είναι περιορισμένες σε αριθμό και συχνά ανεπαρκείς σε πειραματική αξιοπιστία. Τα αποτελέσματά τους, πιθανόν λόγω της μεγάλης διασποράς των τιμών και του ανεπαρκούς ελέγχου των σχετικών παραμέτρων, αδυνατούν να εντοπίσουν σαφείς και αξιόπιστες διαφορές ανάμεσα στα παλαιότερα και τα σύγχρονα υλικά. Διαπιστώνεται επομένως η ανάγκη για εξασφάλιση δεδομένων από συστηματικές και αξιόπιστες κλινικές μελέτες, ώστε να επιδιωχθεί συστηματική κλινική τεκμηρίωση του πλεονεκτήματος των βελτιωμένων υλικών ως προς την αντοχή στη φθορά.
ΛEΞEIΣ KΛEIΔIA: Ακρυλικά δόντια οδοντοστοιχιών, φθορά